PA Media

Sivil toplum ve yardım kuruluşları, G7 ülkeleri Maliye Bakanları’nın çokuluslu şirketlerin daha fazla vergi ödemesi için vardıkları muahedeyi yetersiz olmakla eleştirdi.

Bakanlar ayrıyeten, ülkelerin vergi oranlarında rekabet etmesini önlemek için yüzde asgarî 15’lik bir global kurumlar vergisi oranı üzerinde prensip olarak anlaştı.

Lakin yardım kuruluşu Oxfam yüzde 15’lik en az kurumlar vergisinin, “çok düşük olduğunu” belirtti.

Amazon ve Google üzere teknoloji devleri bu tedbirlerden etkilenen şirketler ortasında olabilir. Bu atılımla, Covid salgını krizi devrinde milyarlarca dolar borç alan hükümetlerin borç ödemeleri için kaynak sağlanabilir.

ABD, İngiltere, Fransa, Almanya, Kanada, İtalya ve Japonya Maliye Bakanları’nın bu uzlaşısı, öteki ülkelere de misal bir tedbir alma baskısı oluşturacak. Bahis gelecek ayki G20 doruğunda gündeme gelebilir.

Oxfam Genel Müdürü Gabriela Bucher “G7’nin bozuk bir global vergi sistemini, İrlanda, İsviçre ve Singapur üzere vergi cennetleriyle emsal oranlarda en az global kurumlar vergisi oranı belirleyerek büsbütün revizyondan geçirdiğini tez etmesi absürt” dedi.

Tax Justice Network (Vergi Adaleti Ağı) isimli kuruluşun genel müdürü Alex Cobham da muahedeyi bir “dönüm noktası” riye tanımlarken, sistemin hala “aşırı derecede adaletsiz” olduğunu vurguladı.

İngiltere Maliye Bakanı Rishi Sunak, muahedenin global şirketlere eşit kurallar oluşturmak üzere tasarlandığını belirtmişti.

Sunak “Yıllar süren müzakerelerin akabinde, G7 Maliye Bakanları global vergi sistemini ıslahattan geçirmek ve dijital çağa uydurmak için tarihi bir mutabakat yaptı” demişti.

Getty Images

NEDEN KURALLARI DEĞİŞTİRMEK İSTEDİLER?

Hükümetler uzun müddettir, birçok ülkede birden faaliyet gösteren global şirketlerin nasıl vergilendirileceği sıkıntısını ele alıyordu. Zorluk, Amazon ve Facebook üzere dev teknoloji şirketlerinin ortaya çıkmasıyla daha da büyüdü.

Şu anda şirketler, düşük kurumlar vergisi bulunan ülkelerde lokal şubeler açıp, karlarını buralarda beyan edebiliyor.

Bu da, satışlar büyük ölçüde öbür ülkede yapılsa da mahallî vergi oranlarına tabi olmaları manasına geliyor. Bu yasal ve sıklıkla başvurulan bir uygulama.

Muahede bu pratiği iki formda engellemeyi amaçlıyor.

G7 ülkeleri birinci olarak, ülkelerin birbiriyle rekabetini önleyebilmek için en az bir global vergi oranı istiyor.

MUAHEDEDE NELER VAR?

Çokuluslu şirketlerin faaliyet gösterdikleri yerlerde vergi ödemesi muahedenin “birinci sütunu” olarak görülüyor ve en az yüzde 10 kar oranı bulunan global şirketlere uygulanacak.

Sonuç bildirgesine nazaran bunun üzerindeki yüzde 20 ve üzerindeki kar, faaliyet gösterdikleri yerlere gönderilecek ve buralarda vergilendirilecek.

Mutabakatın ikinci “sütunu” ise ülkelerin vergi oranlarında rekabet etmesini önlemek için yüzde 15’lik bir en az global kurumlar vergisi öngörüyor.

Reuters

ŞİRKETLER NASIL REAKSİYON VERDİ?

Teknoloji devlerinden muahedeyi memnuniyetle karşılayan açıklamalar geldi. Facebook’tan Nick Clegg “Bu milletlerarası vergi ıslahatı sürecinin başarılı olmasını istiyoruz ve bunun Facebook’ın farklı yerlerde daha çok vergi ödemesi manasına geleceğini biliyoruz” dedi.

Bir Amazon Sözcüsü muahedenin “uluslararası vergi sistemine istikrar getirmekte ileri yönelik bir adım” olduğunu söylerken, Google Sözcüsü “Uluslararası vergi kurallarını güncellemek için yapılan çalışmaları güçlü bir formda destekliyoruz” sözlerini kullandı.

Cumhuriyet