Rusya-Ukrayna Savaşı gündemiyle bugün Brüksel’e gidecek ABD Lideri Joe Biden’ın, yarın NATO, G7 ve AB doruklarına katılması ve cuma günü de Polonya ziyaretini gerçekleştirmesi bekleniyor.
Biden’ın bu temasları kapsamında, Avrupa’nın Rusya’ya petrol ambargosu uygulaması ihtimalinin değerlendirileceği söz ediliyor.
Birtakım AB üyesi ülkelerinin de Rusya’ya petrol ambargosu konusunu gündeme getirdiği lakin Almanya ve Hollanda üzere Rus petrolüne bağımlılığı yüksek ülkelerin bu adımı desteklememesi nedeniyle bir karar alınmadığı belirtiliyor.
Tüm bu gelişmeler, Rusya’ya yönelik yaptırımların genişletilebileceği beklentilerini güçlendiriyor ve global petrol piyasalarında yeni bir tedarik kahrının baş gösterebileceği tasalarını artırıyor.
RUS PETROLÜNÜN EN BÜYÜK ALICISI AB
AB ülkelerinin ABD’ye dahil olarak Rusya’ya petrol ambargosu uygulama ihtimali, gözleri Rusya ve AB ülkeleri ortasındaki petrol ticaretine çevirdi.
Milletlerarası Güç Ajansı (IEA) Brüksel merkezli niyet kuruluşu Bruegel ve Eurostat bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, Rusya yüzde 8 hisseyle dünyanın en büyük petrol ihracatçısı pozisyonunda bulunurken, AB de en büyük Rus petrolü alıcısı olarak öne çıkıyor.
Geçen yıl günlük ortalama 7,5 milyon varil petrol ihracatı yapan Rusya, AB’ye 2,2 milyon varili ham petrol ve 1,2 milyon varili de petrol eserleri olmak üzere günlük yaklaşık 3,4 milyon varil petrol ihraç etti.
Bu sayı Rusya’nın toplam petrol ve petrol eserleri ihracatının yaklaşık yüzde 45’ini, AB’nin toplam petrol ithalatının ise yüzde 25’ini oluşturuyor.
AB-Rusya petrol ticaretinde Rus petrolünün değerli çıkış noktalarından biri Druzhba petrol boru çizgisi olarak biliniyor. Orta ve Doğu Avrupa’da denize kıyısı olmayan rafinerilere petrol sağlayan çizgi, kuzeyde Rus petrolünü Belarus üzerinden Polonya ve Almanya’daki rafinerilere ulaştırıyor.
Güney tarafında da Ukrayna’dan geçerek Macaristan, Slovakya ve Çekya’daki rafinerilere kadar uzanıyor.
AVRUPA, RUS PETROLÜNÜN YERİNİ DOLDURABİLİR Mİ?
AB ile Rusya ortasındaki petrol ticaretinin durması halinde günlük yaklaşık 3,4 milyon varil Rus petrolü ve petrol eserinin piyasa dışı kalacağı hesaplanıyor.
Rusya’nın boru sınırlarıyla AB’ye petrol tedarikine devam ettiği lakin deniz yoluyla yapılan sevkiyatlar için alıcı bulmakta zorlandığını belirtiliyor.
Halihazırda talep-arz daralmasının yaşandığı piyasalarda, öbür tedarikçilerin oluşacak açığı kapatıp kapatamayacakları yahut bunda istekli olup olmayacaklarının belirsizliğini muhafazasının ise global petrol piyasalarını önemli bir arz şokuyla karşı karşıya bıraktığı tabir ediliyor.
Avrupa’nın ham petrol ithalatının büyük kısmının deniz yoluyla gerçekleştirilmesi nedeniyle Rus petrolünü ikame etmenin, Rus gazını ikame etmekten daha kolay olacağı iddia ediliyor.
Lakin tekrar de uzmanlar bunun kısa devirde gerçekleşmesinin güç olduğunu belirtiyor.
Mathonniere, Rus petrolünün değerli bir kısmının Avrupa’ya ihraç edildiğini vurgulayarak, “Avrupa’da alternatif tedarik kaynakları arayışıyla ilgili son vakitlerde çok fazla siyasi teşebbüs gördük lakin gerçek şu ki, hiçbiri hacim, temin edilebilirlik ve arz esnekliği açısından Rus petrolüyle yarışacak durumda değil.” değerlendirmesinde bulundu.
AVRUPA BİRLİĞİ ORTADOĞU’YA YÖNELECEK
Mathonniere, Avrupa’nın rafine eserlerde de kapasite sorunu olduğunu vurgulayarak, “Alternatif ham hususların mevcut olduğunu ve temin edilebilir olduğunu varsayarsak, Avrupa rafineri kapasitesi, bilhassa son devirde kapanan ve dönüştürülen rafineriler düşünüldüğünde, Rusya’dan boşalacak yeri doldurabilecek mi? Yanıt büyük ihtimal ile hayır. Hasebiyle Avrupa’nın Orta Doğu üzere öbür kaynaklara yönelmesi gerekecek.” sözlerini kullandı.
Mathonniere, “Sonuç olarak, alternatifsiz kalan alıcılar Rus petrolünü satın almaya zorlandı ve ticaret artık el altından yürütülüyor. Petrol akışı hala devam ediyor, teknik olarak şu an yaptırım uygulanmıyor lakin alıcılar ve Rus satıcılar epey uzaklıklı ve ticaret gözden uzak yerlerde milletlerarası ortacılar vasıtasıyla yürütülüyor.” tabirlerini kullandı.
Cumhuriyet
